Depresja? Nie jesteś sam – jak pomoże Ci lekarz rodzinny
Depresja to poważne zaburzenie nastroju, które może dotknąć osoby w każdym wieku. Na szczęście w większości przypadków leczenie można rozpocząć już w ramach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). Lekarz rodzinny może rozpoznać objawy depresji, rozpocząć terapię i zapewnić stałe wsparcie pacjentowi.
Kiedy depresję leczy POZ?
Według zaleceń dla lekarzy rodzinnych, łagodna i umiarkowana depresja może być skutecznie leczona przez lekarza POZ, zwłaszcza w pierwszej linii terapii. Nawet 75 % przypadków depresji i zaburzeń lękowych może być obsłużone bez skierowania do psychiatry, jeśli pacjent dobrze współpracuje i otwarcie rozmawia o swoich objawach.
Rozpoznanie depresji w POZ
- Lekarz POZ przeprowadza wywiad o nastroju, poziomie energii, zainteresowaniach, codziennym funkcjonowaniu i ewentualnych objawach somatycznych – takich jak bezsenność, zmęczenie, bóle brzucha lub klatki piersiowej, które mogą maskować depresję.
- Wykorzystuje narzędzia przesiewowe (np. krótka skala depresji), by ocenić ryzyko i kierunek postępowania.
- Diagnoza opiera się na utrzymujących się objawach przez co najmniej 2 tygodnie, zmianie w porównaniu do wcześniejszego stanu oraz wykluczeniu innych przyczyn (np. choroby tarczycy, niedokrwistości).
Możliwości leczenia w POZ
Leczenie depresji w POZ może obejmować:
- Terapia farmakologiczna – lekarz dobiera lek (najczęściej z grupy SSRI, np. sertralina, escitalopram), dostosowując go do indywidualnych potrzeb pacjenta i chorób współistniejących.
- Wsparcie edukacyjne – pacjent otrzymuje informacje o chorobie, możliwych działaniach ubocznych leków i czasie oczekiwania na poprawę.
- Techniki niefarmakologiczne – porady w zakresie higieny snu, aktywności fizycznej, technik redukcji stresu, zdrowych nawyków żywieniowych.
Monitorowanie i kontynuacja leczenia
Lekarz POZ monitoruje stan pacjenta aż do osiągnięcia remisji. Po poprawie zaleca kontynuację leczenia przez co najmniej 6 miesięcy, a w sytuacjach podwyższonego ryzyka – nawet 12 miesięcy lub więcej.
Kiedy skierowanie do psychiatry?
Jeśli po 4–6 tygodniach nie ma poprawy lub objawy nasiliły się, lekarz może rozważyć skierowanie do psychiatry. Takie podejście zapewnia bezpieczne i skuteczne wsparcie terapeutyczne według aktualnych wytycznych.
Dlaczego leczenie w POZ ma sens?
- Lekarz rodzinny zna historię pacjenta i często może szybciej zauważyć zmiany nastroju czy funkcjonowania.
- Współistniejące choroby somatyczne są brane pod uwagę przy planowaniu terapii – depresja często towarzyszy np. cukrzycy czy chorobom układu krążenia.
- Leczenie w POZ zwiększa dostępność – unika się długich kolejek, a pacjent korzysta z kompleksowej opieki w jednym miejscu.
Warto wiedzieć
- Depresja często objawia się nietypowo – przez zmęczenie, problemy ze snem, dolegliwości trawienne czy ból.
- Leki przeciwdepresyjne z grupy SSRI są bezpieczne i skuteczne; nie powodują uzależnienia.
- Wspierające techniki niefarmakologiczne, w tym zmiany stylu życia, mogą znacząco poprawić samopoczucie.
Jeśli czujesz obniżony nastrój, przygnębienie lub spadek energii trwający co najmniej 2 tygodnie – nie czekaj. Umów wizytę już dzisiaj. Wczesne wsparcie zwiększa szanse na powrót do samopoczucia.
